Ortodonti

Ortodonti, diş ve çene bozukluklarının düzeltilmesiyle ilgilenen bilim dalıdır. Ortodontik tedavi neticesinde yumuşak dokularda, profilde ve bireyin gülümsemesinde kayda değer değişiklikler olmakla beraber, bireye düzgün çiğneme fonksiyonu da kazandırılmaktadır. Ortodontik tedaviyi diş hekimliği fakültesini bitirdikten sonra bu dalda doktora veya uzmanlık yapmış ortodontistler yapabilir.

 Ortodontik tedaviler daha geç yaşlarda da başlayabilmesine rağmen, ilk ortodontik muayenenin çocuğun alt ve üst keser dişleri değiştikten sonra yapılması uygundur. Erken dönemde yapılan muayeneyle daha sonra ortaya çıkacak problemlerin çözümünü kolaylaştıracak tedbirler alınabilir. Bu dönemde ayrıca çenede var olan fonksiyon bozuklukları ve kötü alışkanlıklar giderilir. Çene bozukluklarının giderilmesi sadece büyüme ve gelişim döneminde mümkünken, dişsel bozuklukların her yaşta giderilmesi mümkündür.

•  Dişler ağzımızda düzgün şekilde konumlanmadıklarında iyi temizlenmeleri zor olduğu için diş eti hastalıkları ve diş çürüklükleri daha kolay oluşabilmektedir.
• Erken kaybedilen dişlerin yerine uzun süre protez yapılmadığı takdirde komşu dişlerde boşluğa doğru eğilmeler ve karşıt dişlerde uzamalar meydana gelmektedir. Bu tip durumlarda protez yapılması mümkün olmamaktadır. Protetik tedavi öncesi yapılan ortodontik tedaviler, yapılacak protezin daha sağlıklı olmasına imkan vermektedir.
• Diş ve çene yapısında bozukluk olan bireylerde, uzun dönemde buna bağlı olarak çene eklemleri üzerine kontrolsüz kuvvetler binmekte ve bu da eklem sorunlarına yol açabilmektedir.
• Çene darlığı olan veya vaktinden önce süt dişlerini kaybeden bireylerde en son çıkan daimi dişler gömülü kalabilmektedir. Bu dişler genellikle üst köpek dişleri veya alt ikinci küçük azılardır.Bu dişlerin sürdürülmesi de ortodontinin ilgi alanına girmektedir. Gömülü dişler komşu dişlerin köklerini eritebilir veya kist oluşumuna sebebiyet verebilirler.
• Günümüzde 20 yaş dişlerinden başka, en fazla üst yan keserler olmak üzere bazı dişlerin eksikliği görülmektedir. Yapılan planlama neticesinde eksik dişin yeri ortodontik tedaviyle kapatılır veya o bölgeye implant ya da protetik uygulama yapılması için uygun yer hazırlanır.
• Özellikle üst çenenin alt çeneye göre daha önde konumlandığı durumlarda, üst keser dişler kolaylıkla travmaya uğrayabilmektedir. Bunun sonucunda da diş kayıpları olabilmektedir. Bu tip bozukluklarda yapılacak ortodontik tedaviyle bu tarz oluşabilecek problemleri engellemek mümkündür.
• Ortodontik tedavi sonucu sahip olunan düzgün dişler ve güzel bir gülümsemenin kişinin toplum içinde daha özgüvenli bir birey olmasına yardımcı olduğu aşikardır.

 Ortodontik Tedavi Çeşitleri

Sabit Tedavi: Sabit ortodontik tedavi metal ve porselen olmak üzere ikiye ayrılan braketlerin dişlerin üzerine ortodontist tarafından yapıştırılması suretiyle uygulanır. Halk arasında tel takmak olarak bilinen bu yöntemle dişsel düzenlemeler yapılır. Dişsel düzeltmeler için yaş sınırlaması yoktur ve her yaşta uygulanabilirler.

 Hareketli Apareylerle Yapılan Ortodontik Tedavi: Basit çapraşıklıkların düzeltilmesi, yer kaybını engellenmesi, erken yaşta önleyici tedavide ve sabit tedavi sonrası pekiştirme amacıyla kullanılırlar.

 Fonksiyonel Ortodontik Tedavi: Çene bozukluklarının düzenlenmesi amacıyla ağızdışından uygulanan takılıp çıkarılabilen aygıtlarla veya iki çeneyi bir arada tutup yönlendiren apareylerle yapılır.

 Ortognatik Cerrahi: Büyüme ve gelişimi sona ermiş çene ilişkileri bozuk bireylerde ortodonti tek başına yeterli değildir. Bu tip durumlarda cerrahi destek de gereklidir. Ortodontinin cerrahiyle beraber uygulandığı tedavi şekline ortognatik cerrahi denir.

 Şeffaf plaklarla yapılan ortodontik tedavi:Şeffaf plaklarla yapılan ortodontik tedavi, belli şiddetteki diş çapraşıklıkları ve uygun olmayan kapanışları; geleneksel braketler veya teller kullanılmadan, kişiye özel, neredeyse görünmeyen plaklarla düzeltilmesidir. Bu sistemde çıkartılabilir seri plaklar kullanılır.Plaklar ortalama iki haftada bir değiştirilir. Her plak hastaya özel olarak üretilir.Bu sistemde bazı dişlerin üzerine buton dediğimiz minik çıkıntılar uygulanır ve gerek duyulursa diş aralarından zarar vermeyecek şekilde minik aşındırmalar yapılır.Tedavinin başarıya ulaşması için plaklar yemekler dışında sürekli kullanılmalıdır ve ancak istisnai durumlarda çıkarılmalıdır.Özellikle erişkin hastalar tarafında günlük hayatta sağladığı görsel konfor nedeniyle tercih edilmektedir.